Filarami zapobiegania chorobie próchnicowej są: prawidłowe odżywianie, dbałość o higienę jamy ustnej oraz stosowanie środków profilaktycznych zawierających fluorki. Kwestia fluoru budzi w ostatnich latach sporo kontrowersji, dlatego chcemy rozwiać
wątpliwości i uspokoić naszych Pacjentów pokrótce opowiadając o właściwościach fluoru i jego bezpiecznym zastosowaniu.
Szkliwo pokrywające powierzchnię korony zęba zbudowane jest z hydroksyapatytów. Kryształy te tworzą najtwardszą tkankę w organizmie, natomiast nie jest ona całkowicie odporna na destrukcję. Długotrwałe działanie kwasów sprawia, że hydroksyapatyt rozpuszcza się i dochodzi do rozpoczęcia procesu próchnicowego. Na skutek tego powstają ubytki wymagające leczenia stomatologicznego. Jednak używanie past do zębów z fluorem sprawia, że w jamie ustnej znajdują się niezwiązane jony tego pierwiastka. Wchodzę one w reakcje z hydroksyapatytami i tworzą odporny na działanie kwasów fluoroapatyt.
Mówiąc wprost fluor potrafi zahamować proces destrukcji szkliwa i naprawić powstałe już niewielkie szkody tworząc tak jakby “ochronną tarczę”, odporną na ataki kwasów bakteryjnych. Zjawisko to nosi nazwę remineralizacji. Zmniejsza także odkładanie się płytki nazębnej. Używanie past z fluorem sprawia, że możemy wybaczyć sobie drobne przewinienia w higienie jamy ustnej. Wieloletnie badania pokazują redukcję próchnicy u dzieci i dorosłych o 40% przy regularnych fluoryzacjach.
Jakie są inne zalety fluoru?
Zamykając kanaliki zębinowe chroni i znosi nadwrażliwość. W profilaktyce indywidualnej fluor może być stosowany:
• wewnętrznie/doustnie– metoda endogenna (suplementacja) np. woda pitna, herbata,
tabletki/krople z fluorem
• zewnętrznie – metoda egzogenna, przez miejscową aplikację na wyrznięte zęby: pasty, pianki, żele, płukanki, lakiery
Endogenna profilaktyka fluorkowa nie zmniejsza na stałe istotnie ryzyka choroby
próchnicowej, natomiast nadmierne dostarczenie fluoru może być przyczyną fluorozy zębów.
Korzystniejsze jest stosowanie metod egzogennych, zapewniających obecność fluoru w środowisku jamy ustnej.
METODY PROFILAKTYKI FLUORKOWEJ
• Wykonuje się dwukrotnie w ciągu dnia, rano i wieczorem po ostatnim posiłku, od pojawienia się pierwszego zęba w jamie ustnej
• Do ósmego roku życia zęby dziecka powinni szczotkować rodzice, a następnie zabieg ten nadzorować ze względu na możliwość nakładania na szczoteczkę przez dzieci zbyt dużej ilości pasty do zębów i jej połykania oraz niską efektywność oczyszczania
zębów przez dziecko
• Po oczyszczeniu zębów należy wypluwać pastę, a nie płukać jamy ustnej wodą
• Fluor w paście do zębów powinien być podawany w optymalnych ilościach i stężeniu odpowiedniemu do wieku pacjenta. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej dotyczące odpowiednich dawek przedstawione są w poniższej tabeli:
Pasty z wysoką zawartością fluoru (5000 ppm F) zalecane są u osób powyżej 16. roku życia z wysokim ryzykiem próchnicy, gdzie dotychczasowe sposoby higieny jamy ustnej okazują się niewystarczające, w tym m.in. u pacjentów leczonych za pomocą stałych aparatów ortodontycznych. Wymagają oni intensywnej profilaktyki fluorkowej. Pasty te powinny być używane codziennie, dwu- lub trzykrotnie w ciągu dnia, co najmniej przez okres 3-6 miesięcy, zamiast konwencjonalnej pasty fluorkowej i nakładane na szczoteczkę w ilości 1-2 cm.
• Mogą być stosowane w czasie innym niż szczotkowanie lub po szczotkowaniu zębów.
• Należy używać jednorazowo w ilości około 10 ml , w tym te zawierające około 100 ppm F– 2 razy dziennie, około 225 ppm F– jeden raz dziennie, około 900 ppm F – jeden raz w tygodniu.
• Stosowanie przez dzieci, musi być to pod nadzorem rodziców, do czasu uzyskania
pewności, że płyn nie jest połykany.
Tego rodzaju preparaty aplikuje się wyłącznie w gabinecie stomatologicznym. Żele i pianki można stosować u dzieci od 6. roku życia, a lakiery fluorkowe – bez ograniczeń wiekowych. Przy umiarkowanym ryzyku próchnicy środki te powinny być aplikowane 2 razy w roku (co 6 mies.).
Aplikacja żelu lub pianki na łyżce
Podczas zabiegu, na łyżkę indywidualną nakładamy odpowiednią ilość środka z fluorem, czas oczekiwania to około 2-3 minuty. Po tym czasie pacjent wypluwa resztki preparatu, nie płucze!!! Zalecane jest 30 minutowe powstrzymanie się przed piciem oraz spożywaniem
pokarmów.
Aplikacja lakieru fluorkowego
Aplikacja lakieru jest łatwa i bardzo szybka. Zęby pacjenta są pokrywane preparatem, nie ma konieczności oczekiwania, gdyż lakier twardnieje w kontakcie ze ślina. Pacjent może od razu zamknąć jamę ustną i opuścić gabinet. Lakierowanie powoduje utrzymanie wysokiego stężenia fluoru w kontakcie ze szkliwem przez okres od 1 do 7 dni, a zatem znacznie dużej, niż po aplikacji żelu lub pianki fluorkowej, tj. przez 10 -15 min. Zaleca się aby przez 2 godziny po aplikacji pacjent nie jadł twardego pożywienia i nie szczotkował zębów.
Według stomatologów oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nie ma przeciwskazań do szczotkowania zębów pastami z fluorem oraz stosowania profilaktyki fluorkowej w gabinecie. Co więcej należy podkreślić, że brak jest naukowych dowodów odnośnie wpływu fluoru na wzrost symptomów neurotoksyczności i obniżenia ilorazu inteligencji (IQ), chorób tarczycy oraz oddziaływania na zdolność rozrodczą. Owszem, fluor może być trucizną, ale tylko pod warunkiem przyjęcia dużej dawki pierwiastka. Jak ze wszystkim, także i z fluorem, potrzebny jest umiar.
Naszych Pacjentów zachęcamy do regularnych przeglądów stomatologicznych, higienizacji oraz profilaktyki fluorkowej. W gabinecie Milva – zabieg fluoryzacji najczęściej przeprowadzamy bezpośrednio po wykonaniu higienizacji i jest to usługa bezpłatna. Można
również wykonać fluoryzację jako osobną procedurę, wówczas jej koszt wynosi 80zł.
Na wszelkie pytania odpowiadamy na naszych konsultacjach stomatologicznych, do których serdecznie zapraszamy!